San Juan gaua
San Joan gaueko ospakizunak udako solstizioarekin, Ipar hemisferioan, erlazionatutako ospakizun paganoan du jatorria. Udako solstizioa urteko egunik luzeena eta gau laburrena dugun garaia da. Egun hori ekainaren 21a edo 22a izaten da; gaur egun, erlijio katolikoa dela eta, ekainaren 24an ospatzen da San Juan Bautistaren omenez.
Europako herrialde ugaritan ospatzen da suarekin udako solstizoaren gaua; hala nola: Espainia, Portugal, Finlandia, Estonia, Dinamarka, Gales, Eskozia, Irlanda, Inglaterra e.a. Hedadura hau ikusita, erritual honen jatorria Europan antzinako kultura indoeuroparretik datorrela esan daiteke.
Euskal Herrira, ziurrenik, zeltek ekarriko zuten erritual hau orain dela 3000 urte inguru. Geroztik gure ohituretan barneratua iraun du, baina kristautasunak bereganatu eta egokitu egin zuen, beste zenbait ospakizun pagano lez, eta gaur egun San Joan Bautista saindu katolikoaren egunarekin batuta ospatzen da.
Ohitura ezagunena, baserri atarian eta herriko plazetan sua piztea da. Bertan erretzen dira zuhaitz adar eta traste zaharrak, garbikuntza-berrikuntza sinesmenekin, jai giroan ospatzen den gau magikoan. Tradizioak dionez, su horrek fenomeno naturalen aurkako doain babeslea du eta su-garretatik ateratzen den keak zenbait gaixotasun sendatzen ditu.
Antzeko Artikuluak
ESKUPILOTA
Erremintarik gabe jokatzen da, larruzko pilotari zuzenean ematen zaiolako esparatrapuz eta oihalez babestutako eskuaz. Eskupilota kirol unibertsala da, eta Euskadin tradizioa da kirol hori egitea. Euskal herritarren meritu handiena izan da jokoa euren ezaugarrietara...
ERREBONBILLOAK
Urriko lehenengo igandean, "Errebonbilloak" izeneko jaia egiten da Elorrion, eta ospakizun bitxi samarra da... 1571. urtean, Lepantoko batailan flota kristauak turkiarrari irabazi zion, ilargi erdiak mendebaldeko mediterraneoan izandako hedapenari bukaera emanez....
ELVIRA IÑURRIETA AZKARRAGA
Elorrioko emagin honek 2.400 umeri baino gehiagori lagundu zien jaiotzen. 1895ean jaio zen Bartzelonan, bere familia bertan bizi baitzen, lana dela-eta. Espainiako geografiako zenbait lekutan egon ondoren, Donostiara ezkondu zen. Hiri horretan, emagin-bokazioa sortu...